W Poznaniu rozpoczęła się budowa Muzeum Powstania Wielkopolskiego 1918-1919, która stanowi hołd dla dziedzictwa historycznego i kulturowego regionu. Uroczyste wmurowanie kamienia węgielnego odbyło się 16 lutego 2024 roku, zapowiadając powstanie nowoczesnej przestrzeni edukacyjnej i wystawienniczej. Muzeum, zlokalizowane w pobliżu Wzgórza Świętego Wojciecha, ma stać się centrum przekazu o historycznym zrywie Wielkopolan, oferując zarazem miejsce spotkań dla mieszkańców Poznania.

Inicjatywa ta, realizowana przez pracownię architektoniczną WXCA, znaną z projektowania przestrzeni publicznych, zakłada stworzenie miejsca, które będzie łączyć funkcje muzealne z aktywną przestrzenią dialogu społecznego. Centralny plac otoczony przez cztery pawilony muzealne ma przypominać o historii, jednocześnie służąc jako forum wymiany myśli i pomysłów.

Projekt WXCA, wyłoniony w konkursie w 2019 roku spośród 56 propozycji, został doceniony za innowacyjne połączenie przestrzeni publicznej z historycznym kontekstem miejsca. Architekci zadbali o to, by nowa siedziba Muzeum harmonijnie współgrała z otoczeniem, tworząc nową jakość w przestrzeni miejskiej, nie konkurując, a współpracując z zabytkowym krajobrazem Wzgórza Świętego Wojciecha.

Muzeum ma być nie tylko miejscem upamiętnienia, ale również przestrzenią życia społecznego, oferującą różnorodne aktywności kulturalne i rekreacyjne. Koncepcja zakłada, że centralny plac stanie się miejscem spotkań, wykładów, koncertów, a zimą – lodowiskiem, kontynuując wieloletnią tradycję tego miejsca.

Proponując taki układ przestrzenny, przypominamy o początkach naszego państwa, o grodach i osadach, w których tworzyły się pierwsze społeczności – opisuje architekt Adam Mierzwa, współautor projektu.

Wnętrza Muzeum Powstania Wielkopolskiego 1918-1919 pomieszczą zarówno stałe, jak i czasowe ekspozycje, a także przestrzenie do pracy nad konserwacją eksponatów i badaniami. Projekt architektoniczny przewiduje także stworzenie ogólnodostępnego parku, który ma służyć zarówno gościom muzeum, jak i mieszkańcom Poznania.

Projekt ten łączy zatem pamięć historyczną z nowoczesnymi rozwiązaniami architektonicznymi i urbanistycznymi, tworząc przestrzeń dla wspólnej refleksji nad przeszłością i przyszłością. Muzeum Powstania Wielkopolskiego 1918-1919 ma otworzyć swoje drzwi dla zwiedzających w 2026 roku, stając się ważnym punktem na kulturalnej mapie Poznania.

Zespół WXCA: Szczepan Wroński, Marta Sękulska-Wrońska, Małgorzata Dembowska, Krzysztof Moskała, Aleksandra Adamczyk, Paweł Grodzicki, Adam Mierzwa, Piotr Łosek, Agnieszka Radziszewska, Angelika Drozd, Elżbieta Leoniewska, Zuzanna Wodowska, Maria Mainardi, Izabela Rendzner