Przed nami spektakl „Peter Grimes” autorstwa Benjamina Brittena, pod batutą Michała Klauzy i w reżyserii Mariusza Trelińskiego. To dzieło jest niezwykle interesujące zarówno muzycznie, jak i pod względem dramatycznym. Premiera tego spektaklu odbędzie się 23 czerwca w Teatrze Wielkim – Operze Narodowej, zamykając tym samym sezon 2022/23.

Akcja opery „Peter Grimes” koncentruje się wokół postaci rybaka o nazwisku Peter Grimes, który zostaje oskarżony o śmierć młodego pomocnika na morzu. Mimo niewielkiej liczby przyjaciół, Grimes jest obwiniany przez lokalną społeczność, co prowadzi do narastającego konfliktu między nim a mieszkańcami. Rozwija się napięcie, a rybak zostaje odrzucony i wykluczony ze społeczności, szczególnie po ujawnieniu, że miał udział w śmierci kolejnego pomocnika.

Wersja Mariusza Trelińskiego i Marcina Cecko skupia się na trzech kluczowych aspektach tej historii. Pierwszym z nich jest postać samego Grimesa, którą interpretowano na różne sposoby w różnych epokach, od demonizacji po przypisywanie mu negatywnych cech. Drugim aspektem jest tożsamość społeczna, która objawia się w postaci agresji ze strony mieszkańców osady, ich oceniania Grimesa i prób odosobnienia go od reszty. Trzecim istotnym elementem jest postać zmarłego chłopca, który powraca jako zjawa, a jego wpływ jest dwuznaczny, pełniąc zarówno rolę egzekutora, jak i ofiary.

Twórcy tego spektaklu dążą do wywołania empatii i zrozumienia wobec postaci Grimesa, jednocześnie analizując społeczne mechanizmy wykluczenia i hipokryzji, które są obecne w dzisiejszym społeczeństwie. Kulminacyjny moment opery przedstawia wizję rytuału, będącego rodzajem brutalnego sądu nad ciałem Grimesa.

Treliński sięga po motyw figury kozła ofiarnego i odnosi go do teorii Zygmunta Baumana, gdzie „inny” to osoba tak różna jak Żyd, gej czy uchodźca, a społeczeństwo buduje mury, by się od nich izolować. Paradoks polega na tym, że proceder poniżania i prześladowania nadal istnieje i jest fundamentem społeczeństwa. Elementy rytualnego spożywania ofiary w celu odtworzenia wspólnoty są zakorzenione w naszej historii, od starożytnych rytuałów greckich po współczesne ceremonie religijne, takie jak msza święta.

Postać Grimesa jest pełna złożonych i impulsywnych cech, a sam Grimes nie jest jednoznacznie winny zarzucanych mu przestępstw. Britten ukazuje jego specyficzne odłączenie od społeczności i od samego siebie, prowadząc do dezintegracji. „Peter Grimes” to opera pełna dwuznaczności i niepewności. Peter Pears, partner kompozytora i pierwszy wykonawca tej roli, określił Grimesa jako artystę i neurotyka, którego prawdziwym problemem jest wyrażanie siebie. Wciąż istnieje wiele postaci podobnych do Grimesa w naszym otoczeniu.

Ta opera została stworzona na podstawie poematu George’a Crabbe’a „The Borough” i jest mniej brutalna niż oryginalne dzieło literackie. Britten, wraz z librecistą Montagu Slaterem, dostarcza delikatniejszą i subtelniejszą wersję historii. „Peter Grimes” stał się jednym z arcydzieł Brittena, odświeżając i eklektycznie łącząc różne style muzyczne. Twórca skomponował wiele innych oper, a także dzieła kameralne, jak „Billy Budd”, „Gloriana”, „Albert Herring”, „Sen nocy letniej”, „Śmierć w Wenecji”, „Gwałt na Lukrecji” i „Obrót śruby”, co sprawiło, że Anglia stała się ponownie potęgą operową.

Peter Grimes – PREMIERA 23/06/23

Obsada:
Peter Grimes: Peter WeddEllen Orford: Cornelia BeskowBalstrode: Krzysztof SzumańskiAuntie: Wanda FranekSiostrzenica 1: Aleksandra ŁaskaSiostrzenica 2: Maria StasiakBoles: Mateusz ZajdelSwallon: Dariusz MachejMrs Sedley: Jadwiga PostrożnaWielebny Horace Adams: Aleksander KunachNed Keene: Szymon KomasaHobson: Lukas Jakobski

Realizatorzy:
Dyrygent: Michał KlauzaReżyseria: Mariusz TrelińskiDramaturg: Marcin CeckoScenografia: Boris KudličkaKostiumy: Marek AdamskiChoreografia: Jacek PrzybyłowiczReżyseria świateł: Marc HeinzReżyseria video: Bartek MaciasCharakteryzacja: Waldemar PokromskiPrzygotowanie chóru: Mirosław JanowskiChór i Orkiestra Teatru Wielkiego – Opery Narodowej