Tamara Łempicka to wyjątkowa i bezkompromisowa ikona nowoczesności. Jej owiana legendą postać wciąż intryguje, a twórczość wzbudza nieustanny zachwyt. Do największych dzieł malarki należy Autoportret w zielonym Bugatti, który powstał na zamówienie Die Dae i uważany jest za klasyczny przykład sztuki art deco. Obrazy Tamara Łempicka to najczęściej wyszukiwana fraza według statystyk Google, jeśli chodzi o polskich artystów, a biografia Łempickiej to wybuchowa mieszanka romansów, nocnego życia i geniuszu artystycznego. Jak kształtował się styl Łempickiej i co miało największy wpływ na malarkę?

Kto to jest Tamara Łempicka?

Tamara Łempicka nazywana jest „królową art deco”. Historycy twierdzą, że jej styl ukształtował się we Włoszech, gdzie w dzieciństwie corocznie jeździła z rodzicami na wakacje, a w młodości studiowała w szkole lozańskiej. To właśnie tam artystka miała po raz pierwszy styczność ze sztuką renesansowych mistrzów malarstwa.

Początkową twórczość Tamary Łempickiej, zwłaszcza dwa pierwsze okresy, cechują jasne, czyste kolory, dokładne rysunki, wyraziste cienie i niekonwencjonalna stylizacja, w której postacie budowane są z uproszczonych brył. Cała kolekcja obrazów malarki wyróżnia się świetlistymi, czystymi, niezwykle żywymi barwami. Najlepszym tego przykładem jest obraz Dziewczyna w niebieskiej sukience. Łempicka była bardzo precyzyjna i szalenie dbała o szczegóły, godzinami potrafiła malować jeden fragment obrazu. Do tego była niezwykle sumienna i pracowita, bez względu czy tworzyła portret króla, czy malowała prostytutkę.

Pierwszym mężem artystki był Tadeusz Łempicki, którego nazwisko nosiła już do końca życia. Para jednak rozstała się w 1927 roku, czego efektem była głęboka depresja artystki. Po wybuchu II wojny światowej Łempicka przeniosła się do Stanów Zjednoczonych, gdzie kontynuowała swoją twórczość. Jej obrazy jednak nietraktowane były przez krytyków przychylnie, co wynikało również z zachowania samej artystki. Malarka uznawana była za celebrytkę, wręcz skandalistkę, a w prasie co jakiś czas pojawiały się zdjęcia z jej kolejnych nocnych wojaży. Tamara Łempicka słynęła z towarzyskiego życia, otaczała się nie tylko przystojnymi mężczyznami, ale również atrakcyjnymi kobietami. Lubiła alkohol, narkotyki i papierosy. Obrazy Łempickiej zaczęły być popularne w Ameryce dopiero długo po jej śmierci w 1980 r. w Meksyku.

Tamara Łempicka — ciekawostki

Twórczość oraz życie Tamary Łempickiej stały się inspiracją do zaprojektowania unikalnego zapachu perfum. W 1983 roku powstał Dom mody Lolita Łempicka, a nazwa firmy to kompilacja imienia bohaterki powieści Nabokova „Lolita” i nazwiska słynnej malarki. Zmysłowe perfumy są niezwykle popularne wśród kobiet, a znajdujące się na całym świecie butiki domu mody Lolita Łempicka cieszą się dużym powodzeniem.

Ile kosztują obrazy Tamary Łempickiej?

Obrazy Tamara Łempicka należą do najchętniej kupowanych dzieł mistrzyń malarstwa, a oryginalne dzieła osiągnęły łączną kwotę sprzedaży na poziomie 87.2 mln dolarów. Łempicka, obok Joan Mitchell i Louise Bourgeois, jest trzecią najdrożej sprzedawaną artystką na świecie. Najdroższy obraz malarki Rafaela sur fond vert z 1927 roku został sprzedany podczas aukcji w nowojorskim Sotheby’s za 8,48 mln dolarów! Kolekcjonerami obrazów Łempickiej są m.in. Jack Nicholsson i Madonna.

Największym uznaniem cieszą się dzieła: Tamara w zielonym Bugatti, Adam i Ewa, obraz Dr. Boucard oraz Kobieta z Gołębiem.

Tamara Łempicka Autoportret w zielonym bugatti

Autoportret w zielonym bugatti to najsłynniejszy i najczęściej reprodukowany obraz artystki. Określany jest jako ikoniczny wizerunek nowoczesnej kobiety dwudziestolecia. Co przedstawia dzieło?

Tamara Łempicka namalowała siebie za kierownicą sportowego samochodu. Obraz składa się z jasnych, monochromatycznych elementów. Kobieta na głowie ma niewielki szarobeżowy kask-pilotkę, jej szyję okala rozwiany szal w tym samym kolorze, a na dłoniach opartych na kierownicy samochodu widzimy cieliste rękawiczki. Regularne rysy twarzy, alabastrowa cera i posągowy profil czyni artystkę podobną do starożytnych rzeźb greckich. Dolną część płótna zajmuje fragment błyszczącej zielonej karoserii tytułowego bugatti. Nad klamką dostrzec można sygnaturę artystki TJL (skrócony podpis Tamara Junosza Lempicka) stylizowaną na nowoczesne, zgeometryzowane logo.

Artystka stylizuje się na femme fatale, co podkreślają czerwone usta, krótkie włosy oraz powłóczyste spojrzenie spod półprzymkniętych powiek. Ukazując siebie w samochodzie, wyraźnie nawiązuje do futuryzmu — nurt ten fascynował się prędkością, techniką oraz miejskim życiem, a samochód traktuje jako narzędzie emancypacji kobiet. W latach 20. XX wieku kobieta prowadząca auto wkraczała bowiem w sferę zdominowaną przez mężczyzn.

Tamara Łempicka namalowała „Autoportret w zielonym bugatti” na zlecenie niemieckiego żurnala „Die Dame” (1929). Podobno wydawca magazynu zobaczył w Monte Carlo prowadzącą samochód artystkę i natychmiast zamówił u niej podobny obraz na okładkę. Łempicka wprawdzie jeździła wówczas żółtym renaultem, ale zielone bugatti według niej uchodziło za bardziej eleganckie.

Dzieło zyskało ogromną popularność właśnie jako reprodukcja. Znany z okładki obraz szybko stał się symbolem nowoczesnej, wyzwolonej kobiety oraz jednym ze sztandarowych przykładów nurtu art déco. Obecnie znajduje się w prywatnej kolekcji.

Kto posiada obrazy Tamary Łempickiej?

Tamara Łempicka namalowała 500 obrazów olejnych, 150 rysunków i akwarel. Jej obrazy mają w swoich kolekcjach Madonna, Barbra Streisand, Jack Nicholson czy Jerry Moss. Na aukcjach malarstwo Tamary Łempickiej osiąga zawrotne ceny — wśród najdrożej sprzedawanych artystek uplasowała się na trzecim miejscu.

Tamara Łempicka wystawa

W Muzeum Narodowym w Krakowie odbywa się obecnie czasowa wystawa wybranych dzieł artystki. Do 12 marca 2023 roku obejrzeć będzie ponad trzydzieści obrazów pochodzących z muzeów i zbiorów prywatnych w Europie i Stanach Zjednoczonych Ameryki. Na wystawie pokazane zostaną także fotograficzne portrety Łempickiej wykonane przez wybitnych fotografów.

Wystawa powstała w ścisłej współpracy w prawnuczką artystki, Marisą de Łempicką, dzięki której pozyskano dzieła oraz materiały archiwalne z Tamara de Łempicka Estate, oraz innych kolekcji.