Nagroda Architektoniczna Prezydenta m.st. Warszawy, przyznawana od 2016 roku, stała się prestiżowym wyróżnieniem dla prekursorskich projektów architektonicznych na terenie stolicy Polski. Jest to również sposób na promocję odpowiedzialnej praktyki architektonicznej, która współczesnym wyzwaniom stawia czoła, zmieniając Warszawę na lepsze. Organizatorem konkursu jest Prezydent m.st. Warszawy, a nagroda przyznawana jest we współpracy z lokalnymi instytucjami architektonicznymi.

Muzeum Wojska Polskiego na terenie Cytadeli Warszawskiej zostało wyróżnione za formalną perfekcję oraz rzemieślniczą precyzję wykonania siedziby instytucji. Jego projekt był odpowiedzią na inspirację precyzją dyscypliny wojskowej, co zostało docenione przez jury.

Muzeum Wojska Polskiego doceniono za prostotę pomysłu, konsekwencję projektu i bardzo wysoką jakość wykonawstwa. Uwagę zwracają betonowe ornamenty, ściągi miedziane czy też sama kolorystyka. Wnętrza są dobrze rozplanowane i ułatwiają orientację w przestrzeni – napisali w uzasadnieniu organizatorzy Nagrody Architektonicznej Prezydenta m.st. Warszawy.

Projekt zainspirowany został precyzją dyscypliny wojskowej. Wśród 100 zgłoszonych projektów tegorocznej, jubileuszowej 10. edycji konkursu, jury wyłoniło trzech finalistów w każdej z pięciu kategorii, a zwycięzców ogłoszono podczas uroczystej ceremonii w Bibliotece Narodowej 23 kwietnia2024 roku.

Ex aequo nagrodę w tej kategorii wręczono Bibliotece w Choszczówce autorstwa pracowni Ambient.

Gmach jak szyk wojskowy

Gmach Muzeum Wojska Polskiego przy Cytadeli Warszawskiej emanuje dyscypliną i precyzją, nawiązując do wojskowych wzorców. Architekci pracowni WXCA przyjęli geometryczną, zdyscyplinowaną bryłę, wyrażającą się w fizycznych i plastycznych właściwościach użytych materiałów oraz rzemieślniczej pracy z nimi. Decydując się na barwiony beton architektoniczny, przywrócili kolorystykę ceglanych murów Cytadeli Warszawskiej, z którego precyzyjnie uformowano betonowe bloki. Monumentalność bryły została złamana specjalnie zaprojektowanym wzorem szewronu, delikatnie nawiązującym do motywów militarnych. Ten ornament, wykuty na płaszczyźnie bloków, stworzył przestrzeń dla rzeźbiarskiej gry światła i cienia, która zmienia się w zależności od pory dnia, modyfikując wrażenia użytkowników.

Wnętrza siedziby Muzeum, umiejscowionej na południe od Cytadeli Warszawskiej (gdzie w przyszłości planowany jest także budynek północny), składają się z ekspozycji stałej, sali na wystawy czasowe, przestrzeni audiowizualnej dla 100 osób oraz pomieszczeń administracyjnych, technicznych i usługowych. Ich minimalistyczny design stworzono jako neutralne tło dla eksponowanych dzieł.

Budowa Muzeum Wojska Polskiego jest częścią większego kompleksu muzealnego na Cytadeli Warszawskiej. W 2023 r. ukończono również siedzibę Muzeum Historii Polski, również zaprojektowaną przez WXCA, która także została nominowana w tej samej kategorii do Nagrody Architektonicznej Prezydenta m.st. Warszawy. Planowane jest również wzniesienie budynku północnego Muzeum Wojska Polskiego, opartego na zwycięskim projekcie konkursowym WXCA z 2009 rOKU.

Projekt doceniony w Polsce i za granicą

Projekt nowej siedziby Muzeum Wojska Polskiego został wyróżniony zarówno w kraju, jak i za granicą. Na początku roku znalazł się w gronie kandydatów do nagrody ArchDaily Building of the Year 2024, przyznawanej przez popularną międzynarodową platformę o architekturze, w kategorii Architektura Kulturalna. Dodatkowo, niedawno projekt, wraz z sąsiednią siedzibą Muzeum Historii Polski również stworzoną przez WXCA, został nominowany do tegorocznej Nagrody Architektonicznej Polityki.

Koncepcja kompleksu muzealnego na Cytadeli Warszawskiej została doceniona nie tylko za formę architektoniczną poszczególnych obiektów, lecz także za przekształcenie terenu XIX-wiecznej fortyfikacji w zieloną przestrzeń publiczną, sprzyjającą codziennej rekreacji mieszkańców. Jurorzy prestiżowej Nagrody Architektonicznej Polityki podkreślili, że otwarcie nowych siedzib instytucji kultury oraz udostępnienie Cytadeli Warszawskiej po ponad 200 latach jako miejskiego parku o powierzchni ponad 30 hektarów stanowi ważny wkład w rozwój przestrzeni miejskiej.

Zespół WXCA, odpowiedzialny za projekt Muzeum Wojska Polskiego, tworzyli: Szczepan Wroński, Marta Sękulska-Wrońska, Paweł Grodzicki, Krzysztof Budzisz, Paweł Wolanin, Krystian Tomczyk, Katarzyna Billik, Ewelina Szeląg, Anna Dobek, Kajetan Szostok, Małgorzata Gilarska, Michał Grabowski, Barbara Płonczyńska, Marcin Jurusik, Marcin Bieńka, Adrianna Nowak, Małgorzata Dembowska oraz Andrzej Bulanda.