Oficjalne otwarcie Muzeum Wojska Polskiego w nowej siedzibie, zaprojektowanej przez pracownię WXCA, odbędzie się już 13 sierpnia na Cytadeli Warszawskiej. Pierwszy z zrealizowanych budynków pomieści przestrzeń wystawy stałej, wystaw czasowych oraz wydarzeń kulturalnych. Wraz z drugim gmachem, zrealizowanym w kolejnym etapie, staną się one centralnymi elementami nowego kompleksu muzealnego w Warszawie – Cytadeli Muzeów, obejmującego również siedzibę Muzeum Historii Polski.
Mimo że Muzeum Wojska Polskiego zostało założone w 1920 roku, nigdy dotąd nie posiadało własnej siedziby do prezentacji swojej bogatej kolekcji liczącej obecnie ponad 300 tysięcy eksponatów. Po ponad 100 latach istnienia, muzeum wkrótce zaprosi publiczność do nowoczesnej siedziby, gdzie znajdzie się wystawa stała ukazująca historię polskiego oręża, sala wystaw czasowych oraz wydarzeń kulturalnych. Nowy budynek, zaprojektowany przez pracownię WXCA, zostanie oficjalnie otwarty 13 sierpnia.
Cytadela Warszawska przywrócona miastu
Pracownia WXCA zdobyła pierwsze miejsce w międzynarodowym konkursie architektoniczno-urbanistycznym na nową siedzibę Muzeum Wojska Polskiego na Cytadeli Warszawskiej w 2009 roku. Jednym z aspektów docenionych w projekcie architektów WXCA było sięgnięcie do historii tego miejsca przed powstaniem fortyfikacji. Ich koncepcja urbanistyczna nawiązywała do XVIII-wiecznej kompozycji koszar Gwardii Pieszej Koronnej, zlokalizowanej centralnie na placu. Gmachy północny i południowy Muzeum Wojska Polskiego, razem z siedzibą Muzeum Historii Polski, tworzące Cytadelę Muzeów, stworzą jeden z największych i najnowocześniejszych kompleksów muzealnych w Europie. Planuje się, że kompleks ten stanie się miejscem kultury, pamięci oraz codziennej aktywności mieszkańców Warszawy. Teren o powierzchni ponad 30 ha, wcześniej zamykany murem Cytadeli, zostanie udostępniony publiczności, tworząc „park muzeów”.
Gmach jak szyk wojskowy
Architekci WXCA przywołali motywy symboliki militarnej w swojej koncepcji, co zostało wyrażone poprzez geometryczne i zdyscyplinowane bryły Muzeum Wojska Polskiego. Pierwszym zrealizowanym budynkiem jest gmach południowy. Jego wyraz architektoniczny opiera się na fizycznych i plastycznych właściwościach zastosowanych materiałów oraz rzemieślniczej metody pracy z nimi. Barwiony beton architektoniczny, nawiązujący do ceglanych murów Cytadeli, został użyty, a jego monumentalność przełamano specjalnie opracowanym wzorem w postaci szewronu, kojarzącego się z motywami wojskowymi. Wzór ten tworzy powierzchnię do gry światła i cienia, zmieniającej się wraz z porą dnia, co wpływa na percepcję gmachu. Bloki ornamentu zaprojektowano w skali człowieka, co stopniuje doświadczenie estetyczne – od detalu fasady do monumentalnej bryły.
Budynek południowy składa się z ośmiu bloków funkcjonalnych, z których cztery są przewidziane na ekspozycję stałą. Trzy z nich poświęcone są historii Oręża Polskiego od początków państwowości po II Wojnę Światową, a czwarty blok prezentuje kolekcję broni orientalnej. Sala Wystaw Czasowych, stanowiąca serce muzeum, zajmuje piąty blok. Pozostałe trzy bloki to obszar usługowo-biurowy, audiowizualny z salą na 100 osób oraz magazynowo-techniczny. Przestrzeń wewnętrzna oparta jest na napięciach między bryłami i przestrzenią między nimi, tworząc minimalistyczne tło dla prezentowanej ekspozycji.
Rozwój Cytadeli Warszawskiej
W ramach pierwszego etapu prac, oprócz gmachu południowego Muzeum Wojska Polskiego, zrealizowany został miejski plac z podziemnym parkingiem i nowa brama wjazdowa od strony Wisłostrady. Planuje się również budowę kładki łączącej Cytadelę z aleją Wojska Polskiego i Żoliborzem. W kolejnych etapach przewidziano realizację gmachu północnego, zadaszenia ekspozycji plenerowej oraz renowację zabytkowych elementów fortyfikacji.
Podsumowanie:
Projekt Muzeum Wojska Polskiego na Cytadeli Warszawskiej, stworzony przez pracownię WXCA, nie tylko zapewni instytucji godne miejsce do prezentacji swojej bogatej kolekcji, ale również przyczyni się do przekształcenia Cytadeli Warszawskiej w nowoczesny kompleks muzealny, zieloną przestrzeń dla mieszkańców oraz centrum kultury i pamięci. Gmach południowy, jako pierwszy etap tego projektu, wyróżnia się nie tylko swoją funkcjonalnością, ale także estetyką nawiązującą do historii militarnej i sztuki architektonicznej. Otwarcie Muzeum Wojska Polskiego na Cytadeli Warszawskiej 13 sierpnia będzie ważnym wydarzeniem nie tylko dla miłośników historii wojskowej, ale również dla całej społeczności Warszawy.
