Renowacja Książnicy Stargardzkiej to doskonały przykład, jak w architekturze efektownie można połączyć elementy stare i nowe, tworząc przestrzeń pełną wartości. Projekt, który z powodzeniem łączy historię z nowoczesnością, został nominowany do prestiżowej nagrody przez Irlandzki Królewski Instytut Architektów (RIAI), co potwierdza jego wyjątkowość i znaczenie.
Kompleks składa się z dwóch różnych części: zabytkowej gotyckiej kamienicy z XVI wieku oraz pawilonu dodanego w latach 70. XX wieku. Te dwa różne architektonicznie elementy połączono za pomocą łącznika, który zawiera jasne i przestronne hole wejściowe. Łącznik ten, wykonany z wertykalnych elementów, nawiązuje kolorystycznie do pomorskiego modernizmu ceglanego, co dodatkowo podkreśla charakterystyczną estetykę regionu. Ta harmonijna i odważna kombinacja historycznej i nowoczesnej architektury czyni z Książnicy Stargardzkiej miejsce nie tylko funkcjonalne i przyjazne użytkownikom, ale również pełne głębszych znaczeń, gdzie współistnieją różne tradycje architektoniczne.
Nowa wartość starej architektury
Dom Rohledera, usytuowany blisko dawnych murów miejskich Stargardu, który został zniszczony podczas działań wojennych w 1945 roku, został odbudowany 28 lat później, z dodatkowym modernistycznym pawilonem. Z czasem, ze względu na naturalne zużycie, obiekt ten wymagał gruntownej modernizacji, którą przeprowadzono w drugiej dekadzie XXI wieku. Całościowy remont wnętrz połączono z nowoczesną aranżacją, aby Książnica Stargardzka mogła jak najlepiej służyć współczesnym użytkownikom. Zadanie to, mimo wyzwań związanych z zabytkowym charakterem budynku i potrzebą współpracy z konserwatorem, zostało skutecznie zrealizowane przez konsorcjum szczecińskich pracowni architektonicznych – BiASTUDIO i Kokon Studio. Architekci stworzyli przestrzeń nowoczesną i funkcjonalną, z jednoczesnym podkreśleniem historycznych walorów obiektu.
W nowych wnętrzach Książnicy Stargardzkiej zdecydowano się na otwarty układ. Wnętrza są jasne, dobrze doświetlone i łatwo dostępne, co ułatwia korzystanie z nich wszystkim użytkownikom. Z myślą o osobach z niepełnosprawnościami wprowadzono wiele udogodnień, jak na przykład platformę dostępną z poziomu terenu, przenośne pętle indukcyjne dla niedosłyszących oraz kontrastową kolorystykę podłóg, ścian i schodów, która pomaga osobom niedowidzącym.
Po renowacji biblioteka zyskała nowe funkcje, w tym przestronną wypożyczalnię, przytulną czytelnię, mediatekę, a także specjalne strefy dla młodzieży i dzieci. Dodatkowo, projektanci zadbali o boks akustyczny dla głośnych prac, pracownię edukacyjną i kulturalną, a w głównym foyer przewidzieli miejsce na wystawy tematyczne. Renowacja pozwoliła na przekształcenie Książnicy w nowoczesne centrum informacji i kultury, gotowe sprostać wymaganiom nowoczesnej edukacji i rekreacji kulturalnej.
Piękno kryje się w prostocie
Piękno tkwi w prostocie wnętrz, co zostało podkreślone przez zespół projektowy, który wybrał minimalistyczne formy o wyrazistym charakterze. Wnętrza charakteryzują fragmenty zachowanych starych ceglanych murów, surowe żelbetowe kolumny oraz widoczne instalacje, które kontrastują z eleganckimi detalami meblarskimi oraz obfitością roślin. Szczególnie uwagę przyciąga stylowo odrestaurowany neon z dawnej stargardzkiej księgarni „Dom Książki”, dodający wnętrzom historycznego wymiaru.
Projektanci położyli duży nacisk na wykorzystanie lokalnych i ekologicznych materiałów, zwracając uwagę na każdy detal, co przełożyło się na jakość akustyki i oświetlenia, które są kluczowe dla komfortu użytkowania publicznych przestrzeni. Doświadczenie w projektowaniu wnętrz publicznych pozwoliło im skutecznie zastosować rozwiązania maksymalizujące komfort użytkowników.
Komfort czytelników był kluczowym kryterium przy doborze wyposażenia, co widać po wybranych elementach, takich jak fotele „Uni” marki Nobonobo, zaprojektowane przez Stasa Litvinova. Te wielofunkcyjne siedziska zapewniają nie tylko wygodę, ale też estetyczną przyjemność, co sprawia, że z trudem odchodzi się od nich. Projekt ten skutecznie łączy funkcjonalność z estetyką, tworząc przestrzeń równocześnie nowoczesną i przyjazną.
Projekt Książnicy Stargardzkiej nominowany do prestiżowej nagrody
Projekt renowacji Książnicy Stargardzkiej, autorstwa pracowni BiASTUDIO i Kokon Studio, zdobył nominację do prestiżowej nagrody przyznawanej przez Irlandzki Królewski Instytut Architektów (RIAI). Konkurs ten, cieszący się uznaniem międzynarodowej społeczności architektonicznej, co roku wyróżnia projekty cechujące się innowacyjnością i doskonałością architektoniczną. W 2023 roku, Książnica Stargardzka znalazła się na liście nominowanych, będąc jedyną polską pracownią w tej edycji konkursu.
Przekornie muszę stwierdzić, że w naszej pracowni przewidzieliśmy tę nominację. Rozmawiając o tym projekcie, wielokrotnie żartowaliśmy, że jest on nieco… irlandzki. Pracując z Dominiką w Irlandii [Dominiką Biedunkiewicz – wspólniczką i żoną Gawła], mieliśmy możliwość z bliska przyjrzeć się pewnym rozwiązaniom architektonicznym, które dopiero teraz z poślizgiem docierają do Polski. A trzeba przyznać, że ostatnimi czasy architekci z Irlandii dołączyli do elity światowego designu. Jak widać, doświadczenia te zaowocowały świetnym projektem – mówi Gaweł Biedunkiewicz z pracowni BiASTUDIO.
Projekt obejmuje gotycką kamienicę i modernistyczny pawilon, połączone łącznikiem z wertykalnymi elementami, co umożliwiło stworzenie spójnej i harmonijnej struktury. Dzięki kreatywnemu podejściu projektantom udało się zintegrować różne style architektoniczne w jedną, funkcjonalną przestrzeń, służącą potrzebom mieszkańców Stargardu.
Fot. Tomasz Lazar.
