Kapitol Stanów Zjednoczonych to jedno z najbardziej rozpoznawalnych miejsc w Waszyngtonie i na świecie. Jako siedziba Kongresu Stanów Zjednoczonych, pełni kluczową rolę w amerykańskim systemie politycznym, będąc symbolem demokracji, władzy i tradycji. Jego historia jest pełna dramatycznych wydarzeń, a sam budynek stanowi przykład majestatycznej architektury, która łączy w sobie elementy klasycznego stylu z nowoczesnymi rozwiązaniami. Przyjrzyjmy się zatem historii Kapitolu, jego znaczeniu oraz interesującym faktom, które czynią go jednym z najważniejszych miejsc w Stanach Zjednoczonych.
Historia Kapitolu
Kapitol Stanów Zjednoczonych to imponujący budynek, wyróżniający się charakterystyczną kopułą, zlokalizowany na Wzgórzu Kapitolińskim (Capitol Hill) w Waszyngtonie. Wybór miejsca pod budowę siedziby Kongresu przypadł Pierre’owi Charlesowi L’Enfant, francuskiemu architektowi, który opracował plany urbanistyczne stolicy USA. To właśnie on nadał budowli nazwę „Kapitol”, prawdopodobnie nawiązując do starożytnej rzymskiej Świątyni Jowisza, znajdującej się na wzgórzu Kapitolińskim.
Budowa Kapitolu rozpoczęła się w 1793 roku, a jego projekt został przygotowany przez architekta Williama Thorntona. Thornton, inspirowany klasycznymi wzorcami europejskimi, zaprojektował Kapitol w stylu neoklasycystycznym, który miał symbolizować nowy porządek polityczny w Stanach Zjednoczonych. Stylem tym architekci chcieli nawiązać do starożytnej Grecji i Rzymu, jako kolebek demokracji i wolności, które miały stać się fundamentem amerykańskiego rządu.
Pierwotny projekt Kapitolu został jednak zmieniony, a prace nad budową nadzorowali kolejni architekci – w 1815 roku projekt przejął Benjamin Henry Latrobe, a później Charles Bulfinch, który zakończył budowę w 1826 roku. Kapitol miał być nie tylko siedzibą Kongresu, ale także reprezentacyjnym centrum władzy narodowej. W tym samym czasie miasto Waszyngton zyskiwało na znaczeniu, stając się sercem nowo powstałego państwa. W 1829 roku dobudowano charakterystyczną kopułę, która stała się jednym z najbardziej rozpoznawalnych elementów budowli.
Fot. Unplash
W 1850 roku, z powodu rosnącej liczby przedstawicieli nowych stanów, konieczna stała się rozbudowa Kapitolu. Zajął się nią architekt z Filadelfii, Thomas U. Walter, który zaprojektował nowe, rozszerzone skrzydła. Po ich ukończeniu okazało się, że zwiększone rozmiary budynku zupełnie przyćmiły dotychczasową kopułę nad Rotundą, więc postanowiono ją wymienić. Nowa kopuła została wykonana z żeliwa i zwieńczona ogromnym posągiem, który nawiązywał do Ateny.
Kolejna rozbudowa miała miejsce dopiero po ponad 50 latach, w 1904 roku, kiedy to powiększono wschodnie skrzydło. Po II wojnie światowej Kapitol przeszedł kolejną rozbudowę, połączoną z gruntownym remontem kopuły. Z biegiem lat, w odpowiedzi na rosnącą liczbę turystów, konieczne stało się rozbudowanie infrastruktury obsługującej gości.
W 2008 roku otwarto Centrum Obsługi Gości (Capitol Visitor Center), które zajmuje 54 tysiące metrów kwadratowych. Wewnątrz znajdują się eksponaty związane z historią Kapitolu, w tym trzymetrowy model kopuły. Centrum organizuje także wycieczki z przewodnikiem po dostępnej dla turystów części budynku.
Znaczenie architektoniczne
Kapitol to monumentalna, prostopadłościenna bryła o powierzchni 30 000 m². Budynek składa się z trzech głównych części: półkolistej sali plenarnych, skrzydeł bocznych, w których znajdują się biura kongresmenów oraz potężnej kopuły, która jest jedną z najbardziej rozpoznawalnych cech architektonicznych budowli. Początkowo wykonana z żelaza, z czasem zmieniła swoje oblicze, stając się elementem metalowym z dodatkowym szklanym wykończeniem. Kopuła została ukończona w 1866 roku, a jej unikalny kształt jest doskonałym przykładem połączenia technicznych innowacji z klasycznym stylem. Z wysokości 88,5 metra kopuła stanowi centrum budowli i symbolizuje jedność narodu.
Kopuła została zaprojektowana przez Thomasa Usticka Walmarta, a jej wykonanie wiązało się z poważnymi wyzwaniami inżynierskimi. Mimo to, stała się jednym z najbardziej podziwianych elementów amerykańskiej architektury. To także wyjątkowy przykład użycia nowoczesnych technologii budowlanych, takich jak stalowe konstrukcje wspierające ciężką kopułę.
Fot. Yael Clusman – Unsplash
Wnętrze Kapitolu to także przykład połączenia różnych stylów architektonicznych. Wiele z jego przestrzeni jest zaprojektowanych w stylu klasycznym, z elementami neoklasycyzmu i renesansu. Znajdują się tu imponujące kolumny, gładkie marmurowe powierzchnie i bogato zdobione sufity, które tworzą elegancki, historyczny charakter. Centralnym punktem wnętrza jest Rotunda – ta przestronna sala o średnicy 29 metrów i wysokości prawie 55 metrów przyciąga codziennie tysiące turystów, którzy pragną podziwiać rzeźby i obrazy związane z historią Stanów Zjednoczonych. Wśród eksponatów wyróżniają się osiem ogromnych płócien o wymiarach 3,7 na 5,5 metra, które przedstawiają kluczowe wydarzenia z początków podboju Ameryki i kształtowania się jej państwowości. Płótna te umieszczono w ośmiu dużych niszach, a wśród nich znajdują się m.in. „Deklaracja Niepodległości” i „Kapitulacja lorda Cornwallisa” autorstwa Johna Trumbulla, „Lądowanie Kolumba” pędzla Johna Vanderlyna oraz „Zaokrętowanie pierwszych pielgrzymów” Roberta Waltera Weira. Wszystkie te obrazy powstały w XIX wieku i zostały umieszczone w Rotundzie w latach 1819-1824 (płótna Trumbulla przedstawiające sceny z czasów Rewolucji Amerykańskiej) oraz 1840-1855.
Fot. Connor Betts – Unsplash
Nowoczesne elementy architektoniczne
Rekonstrukcja Kapitolu po zniszczeniach z czasów wojny secesyjnej oraz pożaru z 1814 roku wprowadziła elementy nowoczesnych technologii, które współczesny Kapitol łączy z tradycją. W 1999 roku, po zakończeniu rozbudowy, zaprezentowano nowoczesne elementy, takie jak szklana kopuła zaprojektowana przez Sir Normana Fostera, która łączy w sobie wysoką funkcjonalność i estetykę.
Szklana kopuła nie tylko stanowi element wyróżniający, ale także symbolizuje otwartość i przejrzystość amerykańskiej demokracji. Dzięki wykorzystaniu szkła i stali, nowa konstrukcja pozwala na swobodny dostęp naturalnego światła do wnętrza budynku, a także umożliwia turystom podziwianie panoramy Waszyngtonu.
Fot. Connor Betts – Unsplash
Ciekawostki o Kapitolu
Rola w ceremoniach prezydenckich: Kapitol jest nie tylko siedzibą Kongresu, ale także miejscem, gdzie odbywają się ważne ceremonie państwowe, w tym inauguracja prezydenta USA. Co cztery lata, na początku kadencji prezydenckiej, nowo wybrany prezydent składa przysięgę w Sali Rotundzie, co jest jednym z najważniejszych momentów w amerykańskiej polityce.
Pożar w 1814 roku: W czasie wojny 1812 roku, Kapitol został poważnie uszkodzony przez wojska brytyjskie. Pożar, który wybuchł podczas oblężenia Waszyngtonu, zniszczył dużą część budynku, w tym wnętrza i biblioteki. Rekonstrukcja budowli zajęła kilka lat, a do odbudowy wykorzystano nie tylko stare materiały, ale również nowe technologie budowlane.
Kopuła Kapitolu: Jednym z najbardziej charakterystycznych elementów budowli jest ogromna kopuła, która waży około 9 tysięcy ton. Konstrukcja kopuły, zbudowana z żelaza, była przełomowa w swojej epoce, a jej wykonanie było technicznym wyzwaniem. W czasie wojny secesyjnej, kopuła została tymczasowo pokryta na biało, aby stanowiła symbol jedności kraju.
Zmiana koloru kopuły: W 1960 roku kopuła Kapitolu została odnowiona i pomalowana na nowo, jednak przez lata miała ona różne kolory. Na początku budowy, była zrobiona z surowego żelaza, a po kilku latach przekształciła się w białą, metalową strukturę, jaką znamy dzisiaj.
Zaawansowane technologie: Kapitol, mimo swojej zabytkowej architektury, jest również wyposażony w nowoczesne technologie. Budynek posiada zaawansowany system klimatyzacji, ogrzewania, a także złożony system ochrony i monitoringu, który zapewnia bezpieczeństwo odwiedzającym oraz parlamentarzystom.
Otwarte dla zwiedzających: Kapitol jest jednym z najczęściej odwiedzanych miejsc w Waszyngtonie. Turystów zaprasza się do zwiedzania jego wnętrz, w tym Salę Rotundę, Sali Izby Reprezentantów oraz wielu innych pomieszczeń, które są otwarte na publiczność w ramach zorganizowanych wycieczek.
Kapitol Stanów Zjednoczonych to nie tylko budynek, ale także symbol amerykańskiej demokracji, który odgrywał i nadal odgrywa kluczową rolę w historii kraju. Jego majestatyczna architektura, historyczne wydarzenia oraz znaczenie polityczne sprawiają, że jest to jedno z najważniejszych miejsc w Stanach Zjednoczonych. Bez względu na to, czy jesteś zainteresowany polityką, historią, czy po prostu chcesz podziwiać niezwykłą architekturę, Kapitol jest miejscem, które warto odwiedzić i poznać jego bogatą historię.
