10 lat temu do użytku został oddany Dom Kereta — najwęższy dom na świecie. Budynek znajduje się w na warszawskiej Woli i właściwie ciężko go zauważyć bowiem wciśnięty został między blok przy ul. Żelaznej 74, a wieżowiec przy ul. Chłodnej 22. W najwęższym miejscu ma zaledwie 72 cm szerokości, a w najszerszym 122 cm.

Najwęższy dom na świecie

Dom Kereta zaprojektował polski artysta i architekt Jakub Szczęsny. Na swój najbardziej szalony pomysł ostatnich lat wpadł siedząc w ogródku pobliskiej klubokawiarni Chłodna 25. Widoczna stamtąd szczelina między dwoma budynkami po drugiej strony ulicy tak go zafascynowała, że postanowił ją uzupełnić czymś niekonwencjonalnym.

Dla artysty znaczenie miała tu także symbolika tego miejsca. Budynki, które dzielą Dom Kereta pochodzą z dwóch różnych okresów — budynek na Chłodnej 22 zbudowano przed wojną, a punktowiec na Żelaznej pochodzi z lat 70. Tuż obok znajduje się miejsce, gdzie w czasie wojny znajdowała się kładka łącząca Małe i Duże Getto.

W 2012 roku w zaledwie 1,5-metrowej szczelinie powstał budynek, w którym mieścić się miała ciekawa pracownia dla artystów. Symbolicznym mieszkańcem i patronem domu został Etgar Keret – znany pisarz izraelski, którego matka podczas niemieckiej okupacji trafiła do getta — kilkadziesiąt metrów od obecnego Domu Kereta. Jej cała rodzina zginęła, ona ocalała. Udało jej się wydostać do Francji.

Mama nie wróciła nigdy do Polski, ale powodzenie mojej twórczości w kraju, gdzie się urodziła, jest dla niej ważne. Po przeczytaniu pierwszego mojego tomu w przekładzie polskim powiedziała, że nie jestem wcale pisarzem izraelskim, a polskim pisarzem na wygnaniu — wspominał pisarz na konferencji przed otwarciem Domu Kerata.

Z kolei ojciec Edgara Kereta ukrywał się podczas okupacji przez wiele miesięcy w niezidentyfikowanej polskiej wsi w tak ciasnym pomieszczeniu, że nie mógł w nim ani wstać, ani leżeć, tylko siedzieć. Gdy został wydobyty spod ziemi, nie mógł chodzić i miał zaniki mięśniowe.

Budowla ma naprawdę wyjątkowe wymiary, które sprawiają, że trudno go zauważyć. W najwęższym miejscu mierzy zaledwie 72 cm szerokości, a w najszerszym tylko 122 cm. Całość ma zaledwie 14 metrów kwadratowych powierzchni. Wewnątrz domu znajduje się salon, sypialnia, kuchnia i łazienka. Wchodzi się do niego od strony podwórka poprzez podnoszoną klapę, po metalowych schodach. Dom ma 2 piętra. Na to drugie, gdzie mieści się łóżko i biurko o szerokości 90 cm, trzeba wspinać się po drabinie. Elewację budynku wykonano z poliwęglanu, a frontową ścianę zabezpiecza siatka ze stali. Ściany wykonane z pływ warstwowych chronią przed utratą ciepła, zapewniając jednocześnie ognioodporność.

Pierwszym lokatorem najwęższego domu świata był oczywiście Edgar Keret. Pisarz mieszkał w nim od 2012 do 2016 roku. Potem obiekt zaczął funkcjonować jako „szczelina pracy twórczej” dla artystów i twórców kultury z całego świata. Do 2018 roku w Domu Kereta mieszkało ich ponad 40.

Dom Kereta Warszawa na liście Icon House Fundation

Projekt Domu Kereta znalazł się na prestiżowej liście Iconic Houses, gdzie wpisywane są budynki powstałe w XX i XXI wieku. Muszą one spełniać kilka warunków: być one zaprojektowane przez wpływowych architektów, być w dobrym stanie (lub po odpowiedniej renowacji) i być udostępniane do zwiedzania.

Jakub Szczęsny nawiązuje swoim projektem do osiągnięć japońskich twórców zagospodarowania małych powierzchni w architekturze często zwanych mianem mikroskopijnych. tego typu budynki twrzyli np. tworzyli Satoshi Kurosaki, Fujiwara Muro czy słynny James Holden.

Oprócz Domu Kereta na liście znajdują się jeszcze dwa obiekty z Polski — dom Oskara i Zofii Hansenów w Szuminie oraz willa przy ul. Wólczańskiej 31 w Łodzi zaprojektowana przez Gustawa Landaua-Gutenberga.

Dom Kereta w Warszawie – zwiedzanie

Warto przejść się w okolice Domu Kereta i obejrzeć budynek, który znajduje się w miejscu, gdzie mieszkańcy okolicznych bloków wcześniej wykorzystywali na składowanie wielkogabarytowych śmieci

Dom Kereta można zwiedzać co pewien czas, w ramach Dni Otwartych w wybrane weekendy w roku. Rezerwacji można dokonywać na stronie domkereta.pl.