Współczesne projektowanie to nie tylko estetyka, ale również siła napędowa kultury, innowacji i rozwoju gospodarczego. Opublikowany w maju 2025 roku raport „Zaprojektować polski design” autorstwa Centrum Rozwoju Przemysłów Kreatywnych (CRPK) ujawnia, jak duży – choć wciąż niedostatecznie rozpoznany – potencjał kryje się w polskim sektorze projektowym. Jego rosnąca rola, szczególnie w kontekście zrównoważonego rozwoju, nowych technologii oraz europejskiej współpracy, staje się dziś nie do przecenienia.
Projektowanie jako siła gospodarcza i społeczna
Wartość polskiego sektora designu szacowana jest na 4,3–6,5 miliarda złotych rocznie. To wynik pracy tysięcy profesjonalistów – z przeciętnym stażem wynoszącym 7,7 lat – którzy tworzą nie tylko piękne przedmioty, ale również produkty i usługi zwiększające konkurencyjność firm i jakość życia obywateli. Aż 69% respondentów badania pozytywnie ocenia poziom projektów powstających w Polsce, a 68% podkreśla, że design realnie wpływa na decyzje zakupowe konsumentów.
Jednak rozwój sektora wciąż napotyka przeszkody. Blisko 70% badanych twierdzi, że Polsce brakuje spójnej strategii dla projektowania. Niewystarczająca współpraca z przemysłem, odczuwalne spowolnienie branży czy zalew tanich produktów z Azji to tylko niektóre z wyzwań. Autorzy raportu podkreślają, że design w Polsce rozwija się „rozproszony, nieskoordynowany i zbyt słabo zdefiniowany systemowo”.
Design świadomy – technologicznie i społecznie
Polscy projektanci coraz częściej kierują się wartościami społecznymi i środowiskowymi. Zrównoważony rozwój, dostępność, inkluzywność oraz projektowanie cyrkularne stają się priorytetami dla aż 60% respondentów raportu. Jednocześnie projektanci wskazują na potrzebę rozwoju kompetencji przyszłości – szczególnie tych związanych ze sztuczną inteligencją, która wyprzedza dziś klasyczne umiejętności projektowe.
To sygnał alarmowy dla uczelni i decydentów. Tylko 45% projektantów przyznaje, że wiedza zdobyta na studiach jest przydatna w codziennej pracy, co pokazuje pilną potrzebę reformy programów kształcenia. Tym bardziej że już dziś 50% firm oferuje personalizację produktów, a 40% wdraża ekologiczne i AI-oparte rozwiązania.
Festiwale jako katalizatory rozwoju
W odpowiedzi na potrzeby sektora ogromne znaczenie zyskują wydarzenia branżowe – szczególnie Łódź Design Festival (ŁDF), który jest najbardziej rozpoznawalnym wydarzeniem wzorniczym w Polsce. Znany aż 79% respondentów, ŁDF od 2007 roku pełni funkcję nie tylko wystawienniczą, ale też edukacyjną i integrującą – łącząc projektantów, przedsiębiorców, studentów i szeroką publiczność.
Tegoroczna, 19. edycja festiwalu odbyła się w dniach 20–25 maja 2025 r. pod hasłem „nie_koniec / un_end”, jako część wydarzeń związanych z polską prezydencją w Radzie Unii Europejskiej. W programie znalazło się ponad 60 wystaw i inicjatyw, w tym: jubileuszowa edycja plebiscytu must have, konkurs dla młodych projektantów make me!, główna wystawa EverCity oraz debata Archiblok. Tak jak Dutch Design Week w Eindhoven czy Biennale Design Saint-Étienne, ŁDF łączy wymiar eksperymentalny z praktycznym, tworząc przestrzeń do testowania nowych modeli współpracy między twórcami, producentami i instytucjami.
Design jako strategia
Raport CRPK nie pozostawia złudzeń: design w Polsce potrzebuje infrastruktury, stabilnego wsparcia politycznego i długofalowej strategii rozwoju. W szerszym, europejskim kontekście widać, jak ogromny potencjał drzemie w przemysłach kreatywnych. W 2020 roku w UE-27, Norwegii i Islandii sektor ten wygenerował 354 miliardy euro wartości dodanej brutto i zatrudniał ponad 8,1 miliona osób – więcej niż przemysł motoryzacyjny.
Design przestaje być dziś jedynie kwestią estetyki. Staje się językiem strategii, narzędziem budowania wartości, elementem polityki miejskiej i środkiem oddziaływania na społeczeństwo. W Polsce rola ta jest coraz lepiej rozumiana – ale by mogła się w pełni rozwinąć, potrzebne są konkretne działania.
Raport „Zaprojektować polski design” to nie tylko zbiór statystyk – to drogowskaz dla decydentów, projektantów, uczelni i przedsiębiorców. Pokazuje, że design to zasób strategiczny nowoczesnego państwa, który może przyczynić się do budowy innowacyjnej, zrównoważonej i bardziej inkluzywnej przyszłości. Festiwale takie jak Łódź Design Festival pełnią w tym procesie kluczową rolę – jako przestrzenie wymiany myśli, źródła inspiracji i motory zmian. Jeśli polski design ma dalej rosnąć w siłę, potrzebuje nie tylko talentu, ale również systemowego wsparcia.
Fot. i oprac. na podst.: mat. prasowy Łódź Design Festival.
