Celozja srebrzysta, grzebieniasta i pierzasta to kwiaty należące do roślin szarłatowatych, w naturze uprawianych w ciepłym klimacie Afryki, Azji i Ameryki. Niektórzy traktują je jako jedną roślinę, ponieważ te botaniczne odmiany są do siebie bardzo podobne, a inni dzielą je na trzy typy, traktując je jako odrębne gatunki! Co warto wiedzieć o celozji i jak wygląda jej uprawa?
Celozja – charakterystyka, rodzaje
Celozja należy do roślin okrytonasiennych, rzędu goździkopodobnych, gromady naczyniowych i rodziny szarłatowatych. Głównym przedstawicielem całej grupy roślin o tej nazwie jest Celosia argentea czyli po prostu celozja srebrzysta.
Ciekawostka: sama nazwa tej pięknej, bardzo efektownej wizualnie rośliny odnosi się do greckiego „kileos” czyli „ognistość” i „płomienność”. To właśnie kolor – przypominający ognisty płomień, mocno czerwony, intensywny i wpadający w oko, jest głównym ozdobnym walorem rośliny.
Celozja srebrzysta, grzebieniasta i pierzasta traktowane są przez profesjonalnych hodowców jako odrębne odmiany, chociaż niewprawne oko laika często nie dostrzega między nimi dużej różnicy. To właśnie od tych trzech celozji powstały wszystkie inne podgatunki, więc wiedząc, że jest ich dzisiaj ponad kilkadziesiąt, zawsze trzeba pamiętać, że ich rośliną „wyjściową” w procesie tworzenia była właśnie albo celozja srebrzysta, albo grzebieniasta, albo pierzasta!
Trzy główne rodzaje:
- Celozja srebrzysta – wyróżniająca się cylindrycznymi lub jajowatymi, mocno uniesionymi kłosami kwiatostanów
- Celozja pierzasta – z bajecznie puszystymi kwiatostanami, które tworzone są przez szereg maleńkich, zdeformowanych kwiatów
- Celozja grzebieniasta – od kształtu kwiatostanów układających się w grzebienie
Celozja grzebieniasta – kilka słów o gatunku
Efektowny wygląd przypominających grzebienie kwiatostanów Celosia argentea cristata sprawia, że to właśnie ona jest najczęściej poszukiwana przez hodowców szukających do swoich ogrodowych kompozycji rośliny wyjątkowej i natychmiast rzucającej się w oko. Co warto o tej odmianie wiedzieć? Celozja grzebieniasta – kilka słów o gatunku.
- Roślina jednoroczna – w Polsce! Oryginalnie w środowisku naturalnym może żyć i kwitnąć nawet do 5 lat, ale w naszej strefie klimatycznej nie jest w stanie przetrwać zimy, dlatego obligatoryjnie figuruje na liście roślin jednorocznych.
- Dorastająca maksymalnie do 50 cm wysokości, ale zwykle oscylująca wokół wzrostu 20-50 cm
- Kwitnie od lipca do października
- Idealnie sprawdza się na rabatach, ale i jako roślina na obwódki ogrodowe, balkony, tarasy i do doniczki
- Stosunkowo łatwa w uprawie – bez szczególnych wymagań, które angażowałyby wiele czasu
Jak wygląda Celozja grzebieniasta?
Spojrzenia kwiat ten przyciąga przede wszystkim fantazyjnymi kwiatostanami, które kojarzą się z barwnym, kogucim grzebieniem. Jedną dużą kwiatową kępę tworzą tu dziesiątki małych „tulących się do siebie” kwiatów, która w grupie prezentują się naprawdę imponująco. Są soczyście czerwone, ogniste, ale mogą też wpadać w głęboki róż. Jak wygląda Celozja grzebieniasta poza kwiatami? Ma owalne liście tworzące rozetę u nasady łodygi – większe u dołu i mniejsze u góry, co pozwala w ładny sposób wyeksponować rozwijające się kwiaty.
Jak rozmnażać celozja grzebieniasta?
Ponieważ roślina ta jest jednoroczną, zawsze po przekwitnięciu należy zebrać z niej nasiona, które posłużą do wysiewu w kolejnym roku. Tu warto wiedzieć, że nasiona kupione z oryginalnej hodowli przy najlepszych warunkach, jakie stworzono celozji do życia, zawsze przyjmą się lepiej niż te zbierane z własnej rośliny. Nie znaczy to, że nie możemy spróbować, jakkolwiek efekt z kupnych nasion najczęściej jest o wiele piękniejszy. Jak rozmnażać kwiat Celozja grzebieniasta, by nie pominąć niczego istotnego?
- Nasiona zbieramy późną jesienią
- Wysiewamy je do ciepłego inspektu w marcu lub w kwietniu – nie później
- Po wyrośnięciu pikujemy do skrzynek, pamiętając o rozstawie 5 x 8 cm. Możemy je też od razu przenieść do doniczek.
- Do gruntu nie wcześniej jak końcem maja, albo dla bezpieczeństwa początkiem czerwca, tak, by nie przemarzły! W gruncie rozstaw optymalny do 20 x 30 cm
Uprawa celozji
Sama uprawa celozji nie jest trudna i nie wymaga większych zabiegów pielęgnacyjnych. Prostota takiej uprawy i efekt w postaci fantastycznych kwiatów są tu największymi zaletami rośliny.
Stanowisko i podłoże do uprawy celozji – stanowisko słoneczne, jasne i przewiewne to podstawa! Intensywny kolor kwiatów wynika nie tylko z właściwego podlewania, ale i dużej ilości naturalnego światła, dlatego ciepłe miejsce na słońcu przy lekko wilgotnym, ale nie przemoczonym podłożu są kluczowe. Do tego koniecznie uniwersalna ziemia kwiatowa, ale bez szczególnych preferencji. Standard.
Optymalna temperatura do uprawy: od 16 do 24 stopni Celsjusza. Powyżej tej granicy, szczególnie upalnym latem, powietrze może stać się dla niej zbyt gorące.
Jeśli wybraliśmy inne podłoże i nie jest ono tak bogate w składniki odżywcze jak uniwersalna ziemia kwiatowa – możemy poprawić jego jakość poprzez wzbogacenie kompostem. Analogicznie, jeśli podłoże jest zbyt żyzne, dobrze będzie wymieszać je a piaskiem – tu należy pamiętać, że oryginalnie celozja rośnie w Afryce, Azji i Ameryce, gdzie nie ma tak żyznych gleb i nie jest ona do nich przyzwyczajona.
Pielęgnacja celozji – podlewanie i nawożenie
Całą pielęgnację tej szarłatowatej rośliny można określić zwrotem „co za dużo, to niezdrowo!”
- Podlewanie – nie za często, jedynie tak, by utrzymać lekką wilgotność podłoża
- Nawożenie – nie jest konieczne o ile zastosujemy podłoże z ziemi kwiatowej. Można stosować od czasu do czasu nawozy płynne, ale to również nie jest wymagane. Co do zasady celozja stanowi roślinę bardziej wrażliwą na przesycenie jej składnikami odżywczymi niż na ich niedobór, dlatego nie wolno przesadzać z polepszaniem jej warunków bytowych.
- Przycinanie – nie trzeba, chyba że dla uzyskania konkretnego kształtu, na jakim nam zależy.
Ciekawostka: przy regularnym i szybkim usuwaniu przekwitających kwiatostanów, można tym sposobem wydłużyć okres kwitnienia celozji, sprawiając, że dłużej będzie cieszyła oka pięknymi barwami.
Kiedy wysiewać celozję?
Optymalnym terminem wysiewu nasion pod inspekt jest marzec i kwiecień. Do gruntu wsadzamy już popikowane podrostki i nie wcześniej jak po zakończeniu się wszystkich okresów przymrozkowych. Jeśli nie jesteśmy pewni, że pogoda dopisze, poczekajmy z tym aż do pierwszej połowy czerwca (po tzw. Zimnej Zośce).
Czy można zimować celozję?
Większość gatunków celozji to rośliny jednoroczne, które z racji na małą odporność na mrozy, nie mają szansy przetrwać zimy. Można próbować stosowania osłon, ale ponieważ już od 5 stopni Celsjusza celozja umiera, a wysiew z nasion jest prosty – lepiej oszczędzić sobie dodatkowej pracy.