Jesienią 2024 roku mija 10 lat od inauguracji nowej siedziby Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia (NOSPR) w Katowicach. W zaledwie dekadzie projekt autorstwa pracowni Konior Studio zyskał status nie tylko architektonicznej perełki, ale także stał się symbolem Katowic.
W październiku 2014 roku w nowej siedzibie NOSPR odbył się koncert inauguracyjny, w którym wzięli udział wybitni artyści muzyki klasycznej, w tym światowej sławy pianista Krystian Zimerman oraz nestor scen operowych Wiesław Ochman. Jednak zanim mogło dojść do tego wyjątkowego wydarzenia, przez sześć lat (w latach 2008-2014) trwały intensywne prace projektowe i budowlane.
Mimo wielu zrealizowanych projektów, Tomasz Konior, właściciel i główny projektant Konior Studio, wciąż uważa ten obiekt za wyjątkowy w swoim dorobku architektonicznym. Siedziba NOSPR to nie tylko miejsce, gdzie muzyka spotyka się z architekturą, ale także przestrzeń, która na stałe wpisała się w krajobraz kultury i sztuki w Polsce.
NOSPR to wciąż najważniejsza przygoda w moim życiu, która nadal trwa i niemal codziennie ma swój dalszy ciąg. Kolejne części tej przygody dopisują kolejni spotkani tam ludzie, częste koncerty czy spontaniczne wizyty. Uwielbiam tam bywać, nie tylko słuchać muzyki, ale obserwować, jak żyje ten budynek i jego otoczenie. I właśnie czas jest tutaj najlepszym sprawdzianem. Cieszy mnie to, jak ten budynek stał się częścią miasta. Jak dojrzewa, bo o starzeniu jeszcze nie ma mowy. Mam nadzieję, że podobnym wrażeniem będziemy się dzielić po kolejnej dekadzie – podkreśla Tomasz Konior.
Świątynia Muzyki
Nowa siedziba Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia została zbudowana w miejscu, gdzie niegdyś znajdował się plac drzewny, należący do funkcjonującej do lat 90. XX wieku Kopalni „Ferdynand”. Obecnie budynek stanowi centrum katowickiej Strefy Kultury, wyjątkowej przestrzeni publicznej, która koncentruje ważne dla miasta aktywności kulturalne, artystyczne oraz biznesowe, będąc chętnie odwiedzaną przez turystów i mieszkańców stolicy Śląska.
Dzięki wielowarstwowej strukturze gmach orkiestry harmonijnie łączy się z otoczeniem, które, według koncepcji autorów projektu, ma służyć mieszkańcom. Wokół niego powstały liczne ogrody, place z fontannami, labirynt oraz amfiteatr, tworząc przestrzeń do odpoczynku i relaksu.
Zewnętrzna warstwa budynku składa się z pionowych struktur z cegły, które przywodzą na myśl familoki z Nikiszowca lub kominy kopalniane. Bogactwo faktur i kolorów nadaje elewacji niepowtarzalny charakter, a przez przeszklenia można zajrzeć do wnętrza obiektu.
Wnętrze zostało zaprojektowane z myślą o różnorodnych funkcjach, składając się z trzech oddzielnych, ale współzależnych stref: pierścienia, atrium oraz sali koncertowej. Zewnętrzny budynek, przypominający ramę, został stworzony z myślą o potrzebach orkiestry. Wśród ponad 400 pomieszczeń znalazły się m.in. sala kameralna, sale prób i garderoby. Melomani mogą korzystać z przestrzeni wokół sali koncertowej, której centralnym punktem jest ogromna sala koncertowa, przewidziana na 1800 osób. Jej wnętrze, zamknięte w potężnej betonowej bryle, przypomina olbrzymi instrument muzyczny, inspirowany skrzypcami Stradivariusa, ich finezyjnym kształtem i unikalnym połyskiem. Mimo różnorodności użytych materiałów, całość tworzy harmonijną atmosferę i wyjątkową akustykę.
Miejsce spotkań i wydarzeń kulturalnych
Wewnątrz budynku zaplanowano wiele rozwiązań sprzyjających wypoczynkowi i relaksowi. Znajdują się tam bary, restauracje, sklep muzyczny oraz miejsca z widokiem na okolicę, z których można korzystać nie tylko podczas koncertów. Tomasz Konior podkreśla, że od samego początku NOSPR był projektowany jako miejsce spotkań, łącząc pasję do muzyki z potrzebą wspólnej przestrzeni dla kultury i społeczności.
Jubileusz 10-lecia siedziby NOSPR to doskonała okazja, by docenić nie tylko architekturę tego niezwykłego obiektu, ale także jego rolę w kulturalnym życiu Katowic oraz w kreowaniu muzycznych doświadczeń dla kolejnych pokoleń.
Zależało nam na budowaniu wspólnoty wokół muzyki w samym sercu Katowic i Górnego Śląska poprzez różnorodną i atrakcyjną przestrzeń. Ona staje się drugim domem muzyków, chętnie odwiedzanym przez mieszkańców i gości, dającym idealne warunki dla uczestnictwa w koncertach, ale również dla spędzania czasu, biesiadowania, oglądania wystaw, zakupów w księgarni. To część miejskiej tkanki wpisującej się w lokalną tradycję i budującej tożsamość. Chciałbym, żeby ta architektura wrastała w świadomość mieszkańców, żeby była użyteczna, lubiana i trwała. Po 10 latach wygląda na to, że to się udało – podkreśla Tomasz Konior.
Jednym z pomysłów na uhonorowanie 10-lecia siedziby NOSPR była wystawa zlokalizowana w foyer budynku, zatytułowana „Jak powstawał NOSPR/ Architektura w procesie tworzenia 2008-2014”. Ekspozycja składała się z szkiców autorstwa Tomasza Koniora, rysunków projektowych powstałych w pracowni Konior Studio oraz fotografii autorstwa Bartka Barczyka, Wojciecha Radwańskiego, a także zdjęć pochodzących z archiwum Konior Studio.
29 listopada 2024 roku w siedzibie NOSPR odbyło się wyjątkowe spotkanie z architektami z Konior Studio, Tomaszem Koniorem i Dominikiem Korosiem, oraz fotografem Bartkiem Barczykiem. W trakcie kuratorskiego oprowadzania po wystawie Tomasz Konior dzielił się z gośćmi swoimi refleksjami na temat idei i procesu projektowego, a także na temat muzyki, architektury oraz magii wspomnień, które zostały zaklęte w fotografiach i szkicach udostępnionych zwiedzającym.
Wystawa autorstwa Tomasza Koniora i Dominika Korosia z Konior Studio „Jak powstawał NOSPR/ Architektura w procesie tworzenia 2008-2014” dostępna jest do końca listopada 2024 roku.
Fot. i oprac. na podst.: mat. prasowy Konior Studio.
